Bí quyết giúp kéo dài tuổi thọ pin xe điện

Xe điện (EV) hiện đang là trend “hot” nhất hiện nay, việc thúc đẩy sản xuất và chuyển đổi sang sử dụng EV trong thời gian tới đang được nhiều quốc gia đưa ra như một tiêu chí bắt buộc nhằm cắt giảm lượng khí thải ra môi trường.

Tuy mang đến nhiều lợi ích cho môi trường và người dùng nhưng việc chuyển đổi sang sử dụng EV vẫn là một trở ngại rất lớn với nhiều người, bởi giá ô tô điện hiện còn đang ở mức cao, hệ thống trạm sạc hay tốc độ sạc vẫn còn nhiều hạn chế. Ngoài ra, vấn đề khiến người dùng đắn đo nhất khi chuyển đổi sang EV đó chính là chất lượng và độ bền của cụm pin - thành phần đắt giá nhất của EV khi phải sửa chữa. 

Thời gian bảo hành pin và linh kiện EV hiện phổ biến trong khoảng 8 -10 năm hoặc 100.000 dặm (160.000 km). Nếu pin vẫn còn trong thời gian bảo hành của nhà sản xuất hoặc pin thuê, thì việc thay thế pin mới sẽ tương đối đơn giản. Ngược lại, khi chế độ bảo hành của nhà sản xuất không còn, người sở hữu EV sẽ đối mặt với nhiều rủi ro như phạm vi hoạt động bị thu hẹp do pin xuống cấp hoặc phải thay thế cụm pin hỏng với chi phí vô cùng đắt đỏ.

Theo khảo sát, chi phí thay thế pin EV tùy thuộc vào loại xe và kích cỡ bộ pin. Thông thường, chi phí này dao động từ 5.000 USD đến 20.000 USD (tương đương 125 triệu đến 500 triệu đồng, theo tỷ giá USD/VND=25.000). Theo Vin Fast - hãng EV lớn nhất Việt Nam - giá bán bộ pin đã bao gồm VAT cho 2 ô tô điện đầu bảng VF8 là 384 triệu và VF9 là 480 - 493 triệu đồng, tương đương giá của một chiếc xe hạng A tại Việt Nam.

Thực tế, không chỉ riêng gì hai mẫu xe Việt này mà EV ở thị trường nước ngoài đều có giá bán pin rất “khủng”. Thậm chí, có một số mẫu EV phải thay pin với chi phí tương đương hoặc thậm chí cao hơn giá trị của chính chiếc xe đã qua sử dụng. Điển hình như Hyundai Ioniq 5 mới tại thị trường Indonesia có giá cụm pin chiếm đến một nửa giá bán xe, chi phí thay pin cho phiên bản trước đó của dòng xe này là Hyundai Ioniq cũng lên đến 17.850 USD (khoảng 446 triệu đồng, theo tỷ giá USD/VND=25.000), gần bằng với giá bán của chính chiếc EV này đời cũ.

Giá pin Hyundai Ioniq 5 tại Indonesia chiếm một nửa giá bán xe. Ảnh: Motor 1

Vậy có cách nào giúp chủ xe EV tránh được rủi ro phải thay pin? Làm sao để có thể chăm sóc, bảo quản, giúp bộ pin xe EV của bạn “trâu” nhất có thể? Sau đây là một số mẹo hay từ các chuyên trang ô tô nổi tiếng được K-Pro Car Care biên tập lại, xin chia sẻ cùng bạn đọc:

1/ Giới hạn số lần sạc

Mục tiêu là phải giảm thiểu số chu kỳ sạc mà pin phải trải qua trong suốt thời gian sử dụng. Sạc quá thường xuyên có thể gây ra những thay đổi hóa học bên trong pin, điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả lưu trữ năng lượng của pin. Nếu bạn có bộ sạc tại nhà, thì đây là cách ít gây hại nhất giúp kéo dài tuổi thọ pin xe EV của bạn, và lưu ý rằng bạn không cần thiết phải sạc pin mỗi đêm nếu lượng pin còn đủ cho ngày hôm sau.

2) Nguyên tắc 20/80

Pin lithium-ion hoạt động hiệu quả nhất trong phạm vi 20-80%. Bởi lẽ, khi đưa một thứ gì đó đến mức cực hạn chịu đựng càng thường xuyên sẽ càng làm tăng tốc độ lão hóa của nó. Khi thường xuyên đưa pin đến giới hạn chịu đựng có thể làm tăng tốc độ hư hỏng của pin theo thời gian. Một lý do khác để sạc đến 80% là tốc độ của các bộ sạc công cộng thường giảm tốc đáng kể sau 80% nhằm bảo vệ pin.

3) Giảm tiếp xúc với nhiệt độ khắc nghiệt

Khí hậu ảnh hưởng lớn đến sự xuống cấp của pin vì nó ảnh hưởng đến các phản ứng hóa học bên trong pin. Nhiệt độ đóng băng làm mọi thứ chậm lại, trong khi thời tiết nóng nực có thể tạo ra phản ứng nhanh hơn. Cả hai đều ảnh hưởng tiêu cực đến pin ô tô của bạn và do đó ảnh hưởng đến quãng đường mà EV có thể di chuyển. Vì vậy, tốt nhất nên đậu EV trong nhà xe có khả năng thông khí hoặc nơi râm mát bên ngoài khi nhiệt độ cao.

Pin lithium-ion hoạt động hiệu quả nhất trong phạm vi 20-80%. Ảnh: eInfochips

4/ Tối đa hóa phạm vi EV trong thời tiết lạnh

Tại Na Uy, nơi có số xe EV nhiều hơn xe động cơ đốt trong, liên đoàn ô tô Na Uy (NAF) đã tiến hành một thử nghiệm thực tế cho thấy thời tiết mùa đông có thể làm giảm phạm vi hoạt động của EV khoảng 25%. Các tổ chức khác nhận thấy thời tiết lạnh có thể làm giảm phạm vi hoạt động lên đến 40-50%. Nếu bạn phải lái xe EV trong thời tiết giá lạnh, có thể áp dụng một số cách đơn giản để cải thiện phạm vi hoạt động của xe như: sử dụng ứng dụng điện thoại thông minh được kết nối với xe để "làm nóng trước" nội thất xe thông qua hệ thống sưởi ghế và sưởi vô lăng, nên đậu xe trong gara vì điều này sẽ giúp EV ấm hơn một chút so với khi đậu bên ngoài.

5) Sạc chậm nếu có thể

Các bộ sạc nhanh hoặc sạc nhanh công cộng (thường có công suất 50kW trở lên) sẽ làm tăng tốc độ suy giảm tuổi thọ pin, vì vậy hãy cố gắng tránh sử dụng chúng trừ khi bạn không có lựa chọn nào khác (VD: phải di chuyển trên một hành trình dài). Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng 8 năm sạc tiêu chuẩn sẽ giúp tăng 10% dung lượng pin so với 8 năm sạc nhanh.

6) Lái xe êm ái 

Giống như phương tiện sử dụng động cơ đốt trong, việc tăng tốc dần dần và dừng nhẹ nhàng sẽ giúp tiết kiệm pin hiệu quả hơn việc thay đổi tốc độ đột ngột. Một số EV còn có chế độ "Eco" sử dụng phần mềm điều khiển hệ thống truyền động hỗ trợ việc tăng, giảm tốc một cách mượt mà, vừa tiết kiệm vừa tái tạo năng lượng pin. Ngoài ra, việc lái xe ở tốc độ vừa phải còn giúp mở rộng phạm vi hoạt động, cải thiện tuổi thọ cho pin.

7/ Không sạc khi pin khi quá nóng 

Tránh sạc pin EV ngay sau một chuyến đi dài hoặc lái xe với tốc độ cao vì khi đó pin còn quá nóng. Hãy để pin nguội trong khoảng 5 -10 phút nếu có thể, điều này sẽ giúp pin không phải làm việc quá sức. Sạc khi pin mát sẽ tốt hơn cho sức khỏe tổng thể của pin. Thực tế, hầu hết các xe điện hiện đại ngày nay đều có hệ thống kiểm soát nhiệt độ làm nóng hoặc làm mát pin, tốt nhất bạn nên kiểm tra sổ tay hướng dẫn sử dụng EV của mình.

Tránh để pin EV cạn kiệt hoàn toàn . Ảnh: shutter stock